Meyve ağaçlarının budanması en önemli işlemlerden biridirİlkbaharın başlarında yapılan en önemli bahçe işi. Bu çalışma çok fazla zaman ve emek gerektirmiyor ve sonuçlarını abartmak zor. İlkbaharda ağaç budaması anlık bir sonuç değil, uzun vadeli bir projedir. Dolayısıyla göz ardı edilemez - bu çalışmanın yine de yapılması gerekecektir, ancak daha önce ihmal edilmiş ağaçların budanması çok daha zor olacaktır. Meyve ağaçlarında yanlış veya eksik budama, meyve veren ağaca olumsuz etkide bulunmakla kalmayıp, onu yok edebilir. Ve yıllarca emek ve zaman harcanarak elde edilen emeğin meyveleri heba olacak. Bazı insanlar meyve ağaçlarını budarken sadece ölü veya donmuş dalların çıkarılmasının yeterli olduğunu düşünürler. Bu aslında çok önemlidir, ancak hem genç hem de olgun meyve ağaçlarının ilkbahar budamasının temel amacı, meyve ağacının tacının doğru oluşumudur.
Meyve ağaçlarının taç oluşumu
Kron şekillendirmeyi düzenli olarak yapmak önemlidir.fidanların dikim anından itibaren. O zaman ağaçlar en baştan itibaren doğru bir şekilde gelişecek ve budama işlemi özel bir sorun yaratmayacaktır. Meyve ağaçlarının taçları genellikle yayvan ve hacimlidir. Aynı zamanda, tacın derinliklerinde, büyüyen dallar çıplak hale gelir ve yaprakların ve yumurtalıkların çoğu ve buna bağlı olarak meyveler yavaş yavaş tacın kenarına ve üst kısmına doğru kayar. Meyve ağacının taç hacmi ve şekli zamanında doğru bir şekilde oluşturulmaz ve büyümesi istenilen yöne yönlendirilmezse, bir süre sonra ağaç uzun, güçlü ve yoğun olur. Bu tür kendiliğinden büyüyen meyve ağaçları bulunduğu alanı gölgelendiriyor ve dolayısıyla yakın çevresindeki bitkilerin gelişmesini ve büyümesini engelliyor. Bu tür ağaçların meyveleri genellikle daha küçük olur ve bazen daha az parlak renkli olur. Ancak bunların sayısının önemli ölçüde artabileceğini kabul etmek gerekir. Meyve sayısını artırmanın da bir faydası yok, çünkü meyvelerin çoğu henüz olgunlaşmadan dökülüyor ve ağacın yüksekliği nedeniyle hasadı da bir hayli zorlaşıyor. Ayrıca, taçları oluşmamış ağaçların ömrü, kural olarak, önemli ölçüde azalır, çünkü genellikle daha zayıf hale gelirler ve bu nedenle hastalıklara ve zararlılara karşı daha az dirençli olurlar. Ayrıca, belirli bir yaşta henüz oluşmamış bir taç yapısına sahip budanmamış ağaçların, büyüyen taç ağırlığı altında ikiye bölünebildiği de görülmektedir. Özellikle kitlesel meyve verme döneminde. Bu durum sadece iskelet dallarının ölmesine değil, ağacın tamamen kaybolmasına da yol açabilir. Ayrıca zamanla bu tür ağaçların bakımı önemli ölçüde zorlaşır ve bahçıvan için ciddi sıkıntılara neden olur. Böyle bir ağacın tepesine ilaçlama yapmak çok zorlaşır, çünkü her yöne doğru büyüyen dalları ilaçlamak neredeyse imkansızdır. Kısmi tedavi gerekli etkinliği sağlamaz. Kendiliğinden yetişen ağaçlardan hasat yapmak da zordur. Bu da ancak çeşitli cihazlar ve yüksek merdivenlerin kullanılmasıyla mümkündür. Ama bu durumlarda bile hasadın bir kısmı ağaçta kalıyor. Bu meyveleri çıkarmak için ağacı sallamak gerekir. Bunun sonucunda hasat sadece nicelik olarak değil, nitelik olarak da azalmakta, hasat zor ve meşakkatli bir işe dönüşmektedir. Ayrıca meyveleri devirerek ağaca istemeden de olsa önemli zararlar verebilirsiniz.
Bahçe ağaçlarının budama yöntemleri
Meyve ağaçlarının budanması, büyümelerini düzenlemeye yönelik bir dizi tekniği içerir. Meyve ağaçlarının budanmasında pratikte iki yöntem kullanılmaktadır:
- inceltme - ana gövde veya daha büyük bir daldan çıkış noktasında dal kesme
- kısaltma veya kırpma - bu durumda dalın sadece belirli bir kısmını keser
Sadece gereksiz dallar tamamen kesilir.Taç kısmını baskılayanlar, gelişmemiş olanlar, sürtünenler, birbirine dolananlar, aşağı veya yukarı doğru büyüyenler, ayrıca kırık ve hastalıklı olanlar. Kısaltma, ağacın gelişimini hızlandırdığı için uyarıcı bir tekniktir. Meyve ve meyve ağaçlarının budaması genellikle genç ağaçların taçlarının ilk oluşumu için yapılır. Doğru yerde budama ve dallandırma yapılarak elde edilir. Bu özellikle yeni bir şube kademesi oluşturmak için sıklıkla kullanılır. Meyve ağaçlarında budama yapılarak dalların büyümesi artırılır. Ayrıca meyve ağaçlarında dallanmayı önlemek için de kullanılır. Kısaltma, dal büyüme yönünü değiştirmek için kullanılır. Güçlü gelişim gösteren olgun ağaçlarda budama, taç büyüklüğünü sınırlamaya ve istenilen hacimde tutmaya yardımcı olur. Yaşlanan meyve ağaçlarında sürgünlerin kısaltılması ağacın gençleşmesini, büyümenin artmasını ve genç sürgünlerin oluşmasını sağlar. Kışın taç donması durumunda, onu eski haline getirmek için de budama yapılır. Sürgün oluşturma ve tomurcuk uyandırma yeteneği güçlü ve çok güçlü olan çeşitlerin meyve ağaçlarında budama yapmanın imkansız olduğu akılda tutulmalıdır, çünkü bu, meyve ağacının tacının kalınlaşmasına neden olur. Ana dalların ve iletkenin (ana gövde) büyüme uzunluğu optimum ise budamaya da gerek yoktur. Bu durum, meyve vermenin çoğunlukla genç sürgünlerin uçlarında gerçekleşmesi nedeniyle verimin azalması gibi olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Ağaçlar nasıl kesilir
Bir dalın üçte birinden daha azını budarken, kısaltmaназывают слабым, от трети до половины – средним, а более половины – сильным. Срезы делают на почку, которая расположена на внешней стороне ветви. Сильные ветви при укорачивании срезают над боковой ветвью, ориентированной в нужную сторону (обрезка на перевод). Если ветви в диаметре меньше трех сантиметров, то срезы делают секатором, более же толстые ветви обрезают пилой. При обрезке плодовых деревьев секатором, его надо направлять поперек ткани, не допуская перекосов и поворотов. Срез производится так, чтобы его окончание приходилось несколько выше верхушки почки. Вырезая ветви целиком, следует делать срез у основания по кольцевому наплыву. Очень крупные ветви удаляются частями. Сначала намечают место спила, а затем на расстоянии десяти-тридцати сантиметров от него (это зависит от ширины и длинны ветви) делают снизу запил. Пилить нужно, пока пилу не заклинивает. После этого надо отступить три-пять сантиметров, и сделать второй запил сверху. Тогда в этом месте ветка отламывается. После того, как ветвь удалена из кроны, следует выпилить в нужном месте оставшийся пенек. Причем делать это нужно осторожно, чтобы не получилось задиров коры. Спилы менее одного – полутора сантиметров можно не замазывать и не закрашивать. На молодых деревьях они сами хорошо зарастают, а на старых они находятся, в основном, на периферии кроны, что не составляет опасности даже в случае слабого и медленного зарастания. Крупные раны, особенно на основных скелетообразующих ветвях и основном стволе, надо сначала зачистить, срезать задиры коры, а затем хорошенько их закрасить или замазать. Замазать раны можно садовым варом, а закрасить – любой краской на основе натуральной олифы. Наносить защиту на «рану» следует не позднее двух часов после среза. Если рана еще не заросла, а краска или замазка стерлись, необходимо их нанести снова. Существуют различные системы формирования кроны плодовых деревьев, среди которых наиболее распространенной является разрежено-ярусная крона. В этом случае в нижней части делают ярус из двух сближенных или смежных скелетных ветвей, а третью оставляют на расстоянии пятнадцати-тридцати сантиметров. Допустимо делать ярус и из трех ветвей. Остальные же ветви размещают вокруг ствола одиночно или создают из двух ветвей второй ярус и еще одну-две располагают по одной. Расстояние между ярусами в средней зоне для сортов с широкой кроной устанавливают 0,6-0,8 метра, а для сортов с приподнятой кроной – 0,8-1м. В качестве скелетных ветвей выбирают те, которые равномерно расположены по окружности кроны под углом 45-70° к основному стволу. Оптимальные углы расхождения между скелетными ветвями составляют приблизительно 120°. Скелетные ветви 2-го порядка следует закладывать только на трех нижних ветвях. Причем их должно быть на каждой ветке не больше двух. Ветвей второго порядка формируют столько же, сколько и перового. Первые разветвления на основных ветках должны располагаться больше, чем на 0,5-0,6 м от их основания. Такой способ формирования кроны позволяет легко добиться желаемого результата и получить долго и хорошо плодоносящее дерево. Как утверждают те люди, для которых главным хобби является садоводство, обрезка плодовых деревьев должна проводиться до распускания почек. При этом следует ориентироваться по конкретным погодным условиям. Но обрезку, как правило, делают не позже середины апреля. Если говорить об очередности обрезки, то в первую очередь необходимо обработать ягодные кустарники, потому что почки на них начинают набухать очень рано, а листья проклевываются почти сразу после схода снега. Затем обрезаются молодые и плодоносящие деревья – груши и яблони, ну, а уж потом косточковые культуры – черешня, вишня, слива и пр.
